آموزش کار با مترونوم برای سنتور
تندا
میزان تندی و کندی هر قطعه‌ی موسیقی را تندا و یا تمپوی آن می‌گویند. چون شکل‌های مختلف نت‌های گرد، سفید، سیاه و... در بین خود دارای ارزش‌های زمانی نسبی هستند و طول زمانی آن‌ها در آثار مختلف موسیقی با هم تفاوت دارد، از این رو اصطلاحاتی در شروع هر اثر موسیقایی به کار می‌رود که در سمت چپ، بالای خطوط حامل نوشته می‌شود.
این اصطلاحات به زبان ایتالیایی است و تنداهای گوناگون در دوره‌های مختلف تاریخ موسیقی را تا حدود زیادی نشان می‌دهد. گاهی هم اعدادی بعد از این اصطلاحات پس از یکی از اشکال نت دیده می‌شود که طول زمانی هر ضرب در دقیقه را مشخص می‌کند. بدین ترتیب که عدد نوشته شده را می‌توان مخرج کسری تصور نمود که صورت آن یک است. در نتیجه طول زمانی هر ضرب نسبت به دقیقه تعیین می‌شود، مثلا
برای کنترل تنداهای مختلف، از وسیله‌ای به نام مترونوم استفاده می‌شود. مترونوم در سال 1816 توسط « یوهان نپموک ملتسل (Johann Nepomuk Maelzel)» اختراع شد. این وسیله معمولا به شکل هرم ناقص است و دارای تیغه‌ایست که روی آن وزنه‌ای به شکل ذوزنقه نصب شده است. با پایین و بالا بردن وزنه‌ی مذکور، می‌توان سرعت حرکت تیغه را تند و کند نموده و به اندازه‌ی دلخواه رسانید. تیغه‌ی مترونوم از مقابل صفحه‌ی مندرجی به راست و چپ حرکت می‌کند و مانند پاندول ساعت تیک تاک می‌کند. بر روی صفحه‌ی مدرج، اعدادی وجود دارد که تعیین کننده‌ی تمپوی مورد نظر است.
مترونوم علاوه بر آن که تند و کند کردن ضرب‌ها به وسیله‌ی مبتدیان را در زمان اجرای ساز اصلاح می‌کند، وسیله‌ی خوبی برای رعایت تندای آثار موسیقایی است.
در جدول زیر تنداهای گوناگون بر حسب مترونوم‌های مختلف را می‌بینید:
خرید مترونوم
شما می‌توانید مترونوم خود را از فروشگاه‌های لوازم موسیقی تهیه کنید و یا اپلیکیشن آن را روی گوشی خود نصب کنید. یکی از بهترین مترونوم‌های موجود، مدل KDM-3 از برند کرگ است. برای آشنایی بیشتر با اپلیکیشن‌های سنتورنوازی نیز می‌توانید به این لینک مراجعه کنید.
بعضی از تیونرها به مترونوم نیز مجهز هستند.
آموزش کار با مترونوم
- برنامه‌ی مترونوم را در گوشی خود باز کنید (اگر مترونوم دارید دکمه‌ی on/off آن را فشار دهید).
- میزان نمای خود را انتخاب کنید، مثلا 4/4 یا 2/4 یا 6/8.
- سرعت خود را با توجه به قطعه‌ی خود انتخاب کنید. (سرعت بیشتر قطعه‌ها در بالای آن نوشته شده است. برای شروع کار با مترونوم از سرعت‌ها پایین مثل 40 شروع و به تدریج سرعت را بالا ببرید.
- الگوی ریتم خود را انتخاب کنید، برای شروع تمرین با مترونوم از الگوی سیاه استفاده کنید. یعنی هر ضرب مترونوم برابر با یک سیاه است و شما می‌تواند در فاصله‌ی بین دو ضرب دو چنگ، چهار دولا چنگ، هشت سه لاچنگ و یا شانزده چهارلاچنگ بنوازید.
- تعداد ضرب و یا Beat را با توجه به میزان نمای قطعه‌تان انتخاب کنید. مثلا اگر قطعه‌ی شما ۳/۴ است، تعداد ضرب شما ۳ است.
- حال دکمه‌ی شروع و یا پخش صدا را بزنید. مشاهده می‌کنید علامتی در وسط صفحه به چپ و راست حرکت می‌کند و صدای تیک تاک می‌دهد.
- تنظیمات بیشتر مترونوم به نوع تمرین مورد نظر شما و استادتان، سرعت، میزن نما و ... بستگی دارد که با توجه به نیازتان می‌توانید آن را روی تنظیمات دلخواه خود قرار دهید.
در توضیحات تندا در این مطلب، از مطالب کتاب تئوری موسیقی، اثر مصطفی کمال پور تراب استفاده شده است.
درج نظر و امتیاز در گوگل