پیدا کردن یک برادر در راه جستجوی ریشه‌ی هاکبرت (سنتور سوئیسی)

داستان یک دوستی

داوود غلامی شیرازی: انگلیسی من خیلی خوب نیست .

افرایم: انگلیسی من هم خیلی خوب نیست. بین ما تقریبا همه چیز بدون کلام کار میکند. هر دوی ما احساسات را به صدا و آهنگ تبدیل میکنیم و همین ما را به هم متصل میکند .

نوازنده ایرانی: موسیقی زبان همه مردم است و مرزی ندارد.

پل موسیقایی بین این دو هاکبرت است. بعدازظهری است در ناتیشار اشپیلروم، محل زندگی افرایم سالتزمن. آن‌ها در میان تعداد زیادی هاکبرت نشسته اند.

داوود شیرازی میگوید: خیلی خوشحالم که الان اینجا هستم.

حتما مبدع مهمان‌نوازی، ایرانی‌ها بودند.

این دو چهار سال پیش یکدیگر را شناختند. افرایم سالتزمن در ایران " زادگاه مادری هاکبرت" ماند. واضح است که این نوازنده چیره‌دست اوباوالیساییِ علاقه‌مند به هاکبرت، در این سرزمین (ایران) به جستجوی هاکبرت ایرانی (سنتور) بگردد . این هاکبرت‌ها چگونه تولید می‌شوند؟ چگونه نواخته می‌شوند؟ این سوال‌ها او را به پژوهشکده سنتور هدایت کردند.

او برای هر دو سوال یک جواب و یا حتی بیشتر از یک جواب پیدا کرد؛ او صاحب یک دوست شد. این حرف‌ها در چشمان او هستند. افرایم گفت: نیم ساعت بعد از هم صحبتی با داوود شیرازی، این احساس را داشتم که انگار سالهاست او را می‌شناسم. اولین بعدازظهری بود که با گروه داوود بودم و دوستان او دیگر برای من غریبه نبودند. افرایم با هیجان می‌گوید: این ایرانی (داوود شیرازی) باید مخترع مهمان نوازی باشد .

و حالا داوود شیرازی این والیسی (افرایم) را در نظرش چگونه می‌بیند؟

من بلافاصله متوجه شدم که او نوازنده‌ی خوبی است و انرژی مثبت بالایی دارد .

افرایم تاکید می‌کند: این نوازنده‌ی ایرانی از یکشنبه‌ی گذشته اینجا مانده است. او چه در نوازندگی و چه در ساخت سنتور، تراز اول است.

افرایم در والیس، روز یکشنبه ساعت دو بعدازظهر در فستیوال هاکبرت به عنوان مهمان ویژه در کلیسای  Pfarr واقع در روستای بین خواهد نواخت. در ششم اکتبر ساعت ۸ شب، هر دوی آن‌ها در موزه‌ی آلپینن در برن برای عموم اجرا خواهند داشت.

هارمونی و ریتم برای ما چیز دیگریست.

فاصله‌ی دیدار اول و دوم آن‌ها سه سال بود. قرار بود در سال ۲۰۲۰ و در سفارت سوییس در تهران، جشنی به مناسبت سالگرد ۱۰۰ سالگی روابط سیاست‌مدارهای این دوکشور برگزار شود. داوود غلامی شیرازی و افرایم سالتزمن کنسرت دو نفره‌ی کوتاهی در باغ سفارت سوئیس اجرا کردند. نوازنده‌ی ایرانی گفت: مردم از موسیقی ما بسیار لذت بردند .

نوازندگی هاکبرت در ایران با چیزی که در سوئیس هست، چه تفاوتی دارد ؟

افرایم پاسخ می‌دهد: هارمونی و ریتم برای ما به نحو دیگریست، چون ساز آن‌ها به شیوه‌ی هنر شرق نواخته می‌شود.

پس چه چیزی این دو دنیای موسیقی را به هم متصل می‌کند؟

ساز موسیقایی و عشق به آن .

افرایم سالتزمن از داوود شیرازی با عنوان برادر یاد می‌کند و می‌گوید او مرا یاد پدرم می‌اندازد. این نوازنده‌ی ایرانی کاری را می‌کند که پدرم می‌کرد. به علاوه، نوازندگی سنتور با اختراع جدید او توسعه یافته است .

چگونه داوود را توصیف می‌کنی؟

داوود انسانی صادق، فوق‌العاده و بسیار گرم و صمیمیست. او به جزئیات توجه می‌کند، با ملاحظه و همیشه قدردان است و همزمان، موسیقی‌دان هم هست. موسیقی را به خوبی متوجه می‌شود، احساسات و داستان‌ها را به صدا و موسیقی تبدیل می‌کند. او عاشق گل‌ها و گیاهان نیز هست. افرایم می‌گوید: به زندگی‌نامه من و داوود نگاه کنید، شباهت‌هایی را در این دو می‌بینید، ولی راه‌های متفاوت برای رسیدن به هاکبرت را هم ببینید. وقتی که کوچک بودم اجازه‌ی هرکاری را داشتم و همه‌چیز از جمله هاکبرت پدرم در دسترسم بود. از طرفی داوود برای داشتن سنتور باید می‌جنگید و زمانی که کودک بود، پول‌هایش را تا زمانی که تواست یک سنتور بخرد، پس‌انداز کرد. داوود در دنیای سنتور نقش مهمی دارد و همچنین یک پرکاشنیست ماهر نیز هست. افرایم به خاطر می‌آورد که داوود چهار سال پیش او را نزد استادش ارژنگ کامکار که کوبه‌ای نوازی حرفه‌ای و از خانواده‌ای اهل موسیقیست برد؛ این یکی از ملاقات‌هایی بود که هرگز فراموش نخواهد کرد.

 داوود غلامی شیرازی نه تنها یک کوبه‌ای نواز و نوازنده‌‌ی بااستعداد سنتور است بلکه در ساخت آن‌ها نیز تبحر دارد. او ساخت سنتور را در دو کارخانه و با ۲۵ کارمند پیش می‌برد.

پژوهشکده سنتور تا الان چه تعداد سنتور تولید کرده است؟

 حدودا ۳۰۰۰ عدد سنتور مدل استاندارد (آرزو ویژه) و ۶۰۰ عدد سنتور حرفه‌ای (مدل‌های الماس، گوهر،گوهر ویژه، کهربا و یاقوت) ساخته شده است.

او بسیار تحت تاثیرِ نه تنها مهارت‌هایی که اینجا اداره می‌شود، بلکه هنرِ مدیریت این کارگاه‌ها قرار گرفته است. او با رفت و آمد در آن‌جا متوجه شد که داوود به رفاه کارکنانش اهمیت زیادی می‌دهد و حقوقشان را هر سال افزایش می‌دهد. (در نظر او داوود شیرازی و کارمندانش مانند یک خانواده‌ی بزرگ هستند و او برای آن‌ها همانند یک دوست و نه یک رئیس است)

او چهار سال پیش در کارگاهش به این اوباوالیسی سنتوری را نشان داد که بعدا آن را به او هدیه کرد.

این سه ساز در سوئیس خواهند ماند.

داوود غلامی شیرازی به رفاه کارمندان خود اهمیت بسیار می‌دهد. او در دو ماه قبل از سفرش، ساخت اسکلت اصلی ۴۴ سنتور را به اتمام رساند، تا کارمندانش در غیاب او کار کافی برای انجام دادن داشته باشند.

او سه سنتور با خود به والیس آورده است و هم‌اکنون در منزل افرایم سالتزمن واقع در اشپیلرومِ نَتِرس اقامت دارد. او می‌گوید: سه سازی که به همراه خود آورده‌ام اینجا خواهند ماند. دیدن کارگاه‌های مختلف و سازندگان حرفه‌ای هاکبرت و همچنین مبادله‌ی سیستم صدایی به نام «روان‌کوک» که اختراع اوست، برایش لذت بسیار دارد. سازی که روان‌کوک دارد آسان‌تر و دقیق‌تر کوک می‌شود .

سفر از و به ایران آسان نیست. هر دوی آن‌ها از پشتیبانی سفارت سوئیس و برگزارکنندگان فستیوال هاکبرت در بین سپاس‌گزار هستند. هم‌اکنون هر دویشان می‌توانند با هم سنتور بنوازند و جشن بگیرند.

آن‌ دو یقین دارند که گفتگوی هاکبرت‌هایشان بعد از دیدار سوئیس نیز، از سازی به سازی دیگر و برادری به برادر دیگر، ادامه خواهد داشت. چون زمانی که چیزی را می‌خواهی باید خودت را وقف آن کنی.

مطمئنا چیزی که افرایم سالتزمن، چهار سال پیش در تهران پیدا کرد، اتفاقی نبوده است.